Από την ερήμωση στην καινοτομία: Ελλάδα και Αλβανία ενώνουν δυνάμεις για την αναβίωση ορεινών χωριών

 

Δύο Κέντρα Καινοτομίας για βιώσιμο και συμπεριληπτικό τουρισμό σε Ζαγόρι και Dardhë μέσω του Interreg-RISTOR

 Αθήνα, 18 Δεκεμβρίου 2025 – Δύο ορεινά χωριά, το Δεμάτι στο Ζαγόρι και το Dardhë στην Αλβανία, που έχουν υποστεί έντονη μετανάστευση και ερημώθηκαν εν μέρει τον 20ό αιώνα, γίνονται το επίκεντρο μιας πρωτοβουλίας, που στοχεύει στην  αναβίωση των τοπικών κοινοτήτων μέσω του βιώσιμου τουρισμού.

 Πρόκειται για το διασυνοριακό πρόγραμμα Interreg-RISTOR, που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση μέσω του InterregVI-AIPA «Ελλάδα–Αλβανία 2021–2027» και αναμένεται να μετατρέψει, μέσα στην επόμενη διετία, δύο ανεκμετάλλευτα δημοτικά κτίρια σε Κέντρα Καινοτομίας για Βιώσιμο και Συμπεριληπτικό Τουρισμό. Η πρωτοβουλία προσφέρει νέες ευκαιρίες στους κατοίκους να δημιουργήσουν βιώσιμες κοινότητες, να πετύχουν ανάπτυξη σε αρμονία με το φυσικό τους περιβάλλον, και να προσελκύσουν επισκέπτες απ’ όλο τον κόσμο.

 Το Δεμάτι, ένα από τα πιο γραφικά χωριά του Ζαγορίου με μόλις 4 μόνιμους κατοίκους, και το Dardhë, ένα ιστορικό αλβανικό χωριό κοντά στην Korça, είναι γνωστά για τη φυσική τους ομορφιά και την παραδοσιακή αρχιτεκτονική. Ταυτόχρονα μοιράζονται κοινό παρελθόν μετανάστευσης και ερήμωσης.

 Στο πλαίσιο του προγράμματος, το πρώην σχολικό κτίριο στο Δεμάτι και ένα ιστορικό, ανεκμετάλλευτο δημοτικό κτίριο στο Dardhë θα ανακαινιστούν με σεβασμό στην τοπική αρχιτεκτονική και τις παραδοσιακές μεθόδους δόμησης. Το 2027 θα λειτουργήσουν ως σύγχρονοι διασυνοριακοί συνεργατικοί χώροι, όπου τοπικές κοινότητες, επαγγελματίες του τουρισμού και επισκέπτες θα συναντώνται, θα αναπτύσσουν δεξιότητες, θα ανταλλάσσουν γνώση και θα συνδιαμορφώνουν το μέλλον του βιώσιμου τουρισμού. Η αξιοποίηση σύγχρονων εργαλείων και επιχειρηματικών πρακτικών θα γίνεται με σεβασμό στις τοπικές παραδόσεις και το φυσικό περιβάλλον.

 

Μακροπρόθεσμα, η βιώσιμη λειτουργία των δύο κέντρων θα προωθήσει ποικίλες και περιεκτικές μορφές τουρισμού - πολιτιστικού, αγροτουριστικού, περιπατητικού και φυσιολατρικού - ενισχύοντας παράλληλα τη συμμετοχή νέων, γυναικών, οικογενειών, δημιουργικούς επαγγελματίες, και μικρούς παραγωγούς ως ωφελούμενους και συνδημιουργούς.

 

Σύμφωνα με τους υπεύθυνους, το πρόγραμμα προβλέπει την εκπαίδευση πάνω από 100 τοπικών επαγγελματιών, την ανάπτυξη περισσότερων από 30 νέων τουριστικών προϊόντων και υπηρεσιών, καθώς και την ετήσια προσέλκυση πάνω από 2.500 επισκεπτών.

Μέσω των δράσεων αυτών, το πρόγραμμα θα προωθήσει την αειφόρο ανάπτυξη τουριστικών υπηρεσιών, τη διαφοροποίηση τουριστικών προϊόντων και τη βελτίωση της εμπειρίας των επισκεπτών (visitorexperience), συνδέοντας αποτελεσματικά τις τοπικές κοινότητες με τη δυναμική του βιώσιμου τουρισμού.

Αξίζει να σημειωθεί ότι το πρόγραμμα υλοποιείται με τη συμμετοχή πέντε εταίρων:

●        Το Δήμο Ζαγορίου:  Συντονίζει το έργο και ηγείται της αποκατάστασης του πρώην σχολείου στο Δεμάτι.

●        Το Δήμο Korça: Υλοποιεί την αποκατάσταση στο κτίριο της Dardhë και ενεργοποιεί την τοπική κοινότητα.

●        Το ImpactHubAthens:Σχεδιάζει τη στρατηγική επικοινωνία, τις δράσεις κατάρτισης και επιχειρηματικής ενδυνάμωσης, και τη σύνδεση με εθνικά και ευρωπαϊκά δίκτυα.

●        Το P2PLab:  Επικεντρώνεται στην ενσωμάτωση πρακτικών προσβασιμότητας και στην ανάπτυξη εξειδικευμένου εκπαιδευτικού περιεχομένου για κοινωνικά δίκαιο τουρισμό.

●        Το ObservatoryforChildrenandYouthRights: Υποστηρίζει υπηρεσίες συμπεριληπτικές, φιλικές για οικογένειες και συμμετέχει σε εργαστήρια και εκπαιδεύσεις για τοπικά οικοσυστήματα.

 

-----------------------------------------

 

Σχετικά με το Interreg-Ristor

Το Interreg- RISTOR είναι ένα διασυνοριακό έργο που συγχρηματοδοτείται από την Ευρωπαϊκή Ένωση και τα Εθνικά Ταμεία της Ελλάδας και της Αλβανίας μέσω του Προγράμματος Διασυνοριακής Συνεργασίας Interreg (VI-A) IPA “Ελλάδα-Αλβανία 2021-2027”.

Το έργο φέρνει μαζί πέντε εταίρους από Ελλάδα και Αλβανία, τον Δήμο Ζαγορίου, τον Δήμο Korça, το Observatory for Children and Youth Rights, το P2PLab και το ImpactHubAthens,  με στόχο την ανάπτυξη βιώσιμου και συμπεριληπτικού τουρισμού στις περιοχές Ανατολικού Ζαγορίου (Ελλάδα) και Korça(Αλβανία).

Μέσω της ανακαίνισης δύο εγκαταλελειμμένων δημοτικών κτιρίων στο Δεμάτι  και το Dardhë, το έργο δημιουργεί Κέντρα Καινοτομίας που θα λειτουργούν ως διασυνοριακοί χώροι συνεργασίας για τις τοπικές κοινότητες, τους επαγγελματίες του τουρισμού και τους επισκέπτες. Το RISTOR προωθεί την κοινωνική καινοτομία, την επιχειρηματικότητα, τη διασύνδεση κοινοτήτων και τη βιώσιμη ανάπτυξη, συμβάλλοντας στην ανάδειξη των περιοχών ως προορισμούς όλο τον χρόνο με σεβασμό στον πολιτισμό, τη φύση και την προσβασιμότητα.