Φλώρινα: Μια πόλη σε αδράνεια – Όταν η τοπική εξουσία σιωπά και οι πολίτες παραιτούνται

 

 Η Φλώρινα είναι ένας τόπος με πλούσια ιστορία, μοναδική φυσική ομορφιά και ανθρώπους με βαθιά πολιτισμική ταυτότητα. Κι όμως, σήμερα μοιάζει περισσότερο με μια παραιτημένη επαρχία, παρά με μια περιοχή που διεκδικεί το παρόν και το μέλλον της.

Από τη μια πλευρά, η τοπική εξουσία   λειτουργεί σχεδόν τυπικά, χωρίς όραμα, χωρίς σχέδιο και χωρίς διάθεση για ουσιαστική αλλαγή. Οι αποφάσεις λαμβάνονται χωρίς διάλογο, η αντιπολίτευση είναι από απούσα έως διακοσμητική, και οι παρεμβάσεις στη δημόσια σφαίρα, στο τοπικό γίγνεσθαι, περιορίζονται σε εθιμοτυπικές δηλώσεις, φωτογραφήσεις και προσωπικές αναρτήσεις σε ποιες κοινωνικού χαρακτήρα εκδηλώσεις πήγαμε και πόσο ωραία ήταν, αν τώρα  δεν υπάρχει μεροκάματο στην  οικογένεια, αν είναι προβληματική η λειτουργία του σχολείου, αν είναι καθαρή η γειτονιά μου, αν δεν μπορείς να κυκλοφορήσεις με τα πόδια εξ αιτίας των αδέσποτων είναι αλλουνού παπά ευαγγέλιο. Στην καλύτερη περίπτωση ενημέρωσης θα εκδώσουμε ένα δελτίο τύπου χωρίς ουσιαστικό περιεχόμενο, χάνοντας την ουσία, που μόνο  βαρεμάρα δηλώνει. Τελευταίο τέτοιο δελτίο τύπου είναι του κυβερνητικού βουλευτή για την ΒΙΠΕ, για το οποίο θα επανέλθουμε σύντομα.

  Από την άλλη, οι ίδιοι οι πολίτες έχουν βυθιστεί σε μια επικίνδυνη απάθεια. Μια κατάσταση νιρβάνα. Η απουσία ενεργών πολιτών σε τοπικό επίπεδο (δήμοι, κοινότητες, γειτονιές) έχει ως συνέπεια να παραμένει ανεξέλεγκτη η διοίκηση  και να διαλύεται η κοινωνική συνοχή.

Σε πολλές τοπικές κοινωνίες, ιδιαίτερα σε περιόδους πολιτικής κρίσης  ή κοινωνικής αποσύνθεσης, παρατηρείται το φαινόμενο που περιλαμβάνει αδράνεια, υποτέλεια και παραίτηση, τρία φαινόμενα που αποδομούν τις βάσεις της δημοκρατίας μας σε τοπικό επίπεδο. Μια συνειδητή ή ασυνείδητη παραίτηση των πολιτών από τη διεκδίκηση της συλλογικής ζωής. Δεν αντιδρούμε, δεν συμμετέχουμε, δεν διεκδικούμε. Αποδεχόμαστε τη στασιμότητα ως κανονικότητα, υποκλινόμαστε στο δήθεν «συμφέρον του κόμματος» και σιωπούμε μπροστά στην κομματική πειθαρχία, στην απουσία έργου, την ερήμωση της πόλης, την αδιοριστία, την ενεργειακή φτώχεια και τη νεανική μετανάστευση που συνεχίζεται αδιάκοπα. Δεν είναι καθόλου τυχαία η δραματική μείωση του πληθυσμού της ΠΕ Φλώρινας.

Άλλωστε αυτό το έλλειμμα διεκδικητικότητας και αγωνιστικότητας που έχουμε ως περιοχή είναι κοινή παραδοχή. Το έχει διαπιστώσει και ο προηγούμενος περιφερειάρχης Γιώργος Κασαπίδης. «… εδώ υπάρχει ένα έλλειμμα διεκδικητικότητας, ένα έλλειμμα αγωνιστικότητας για τις τοπικές κοινωνίες και το αναδεικνύουμε  με τη σημερινή αυτή συνέντευξη» (10.5.2025).

Η νέα τακτική που ακολουθείται, κυρίως  την τελευταία διετία,  από την τοπική μας εξουσία βουλευτές και Δημάρχους και άλλες εκφράσεις της  είναι αυτή των προσωπικών αναρτήσεων και των μονολόγων σε κάποιο τοπικό μέσον της αρεσκείας τους. Αποφεύγουν τις συνεντεύξεις, την δημόσια κριτική και έλεγχο  όπως ο διάβολος το λιβάνι. Απαξιούν να ενημερώσουν τους πολίτες, λες και δεν υποχρεούνται να λογοδοτούν σε αυτούς, να τους ενημερώνουν  για την πορεία των μεγάλων ζητημάτων της περιοχής, για τα προβλήματα της καθημερινότητας τους.

 Μοναδική εξαίρεση αποτελεί η Περιφέρεια ΔΜ, συμπολίτευση και αντιπολίτευση,  που όλο αυτό το διάστημα ενημερώνει τους πολίτες με δηλώσεις και συνεντεύξεις τι προχώρησε και τι όχι, τι συμβαίνει στην περιοχή τους και γιατί, ποια είναι η θέση τους για τα μεγάλα ζητήματα. 

Θεωρούμε ότι κάθε μορφή εξουσίας πρέπει να λογοδοτεί τόσο στα θεσμικά όργανα όσο και στους πολίτες και όχι να διακατέχεται από υπεροψία και αλαζονεία.  Αν δούμε τα δελτία τύπου που εκδίδονται κατά καιρούς αλλά και τις προσωπικές αναρτήσεις των τοπικών φορέων, όλες έχουν το ίδιο στυλ. Κινούνται μεταξύ  γενικότητας και αοριστίας. Αναφέρονται στο γεγονός μιας συνάντησης αλλά όχι στο περιεχόμενο της στο τι συζήτησαν. Είναι εφτασφράγιστο μυστικό αυτό, γιατί θέλουν να αποφύγουν την δημόσια κριτική, τον διάλογο, την αντιπαράθεση, γιατί δεν ανέχονται την δεύτερη άποψη διαφορετική από την δική τους, γιατί θεωρούν τους εαυτούς τους αυθεντίες.  Είναι  συνειδητή επιλογή τους το γεγονός ότι έχουν να κάνουν συνέντευξη πάνω από ένα χρόνο οι τρεις Δήμαρχοι της ΠΕ Φλώρινας και οι δύο βουλευτές. Η δημόσια λογοδοσία και κριτική είναι μακρινό όνειρο για τον πολίτη, τον ψηφοφόρο. Όμως θάρθει η ώρα και του πολίτη να τους αξιολογήσει και να τους αμείψει κατά πως πρέπει γιατί τον αγνόησαν συστηματικά.

Είναι αδιανόητο πχ όταν σχεδόν κάθε βδομάδα στην αγορά μας να κλείνει και από ένα κατάστημα και το ΕΒΕ να απαριθμεί σε πόσες εκθέσεις πήγε και σε πόσα συνέδρια και ο εμπορικός σύλλογος να είναι ανύπαρκτος.

Η σιωπή δεν είναι ουδετερότητα, είναι συνενοχή. Η απουσία ενεργητικής αντίδρασης σε Δήμους και σε τοπικούς φορείς, όπως και η «σιωπηλή» στάση των βουλευτών, κυρίως του κυβερνητικού, συχνά οδηγεί σε έλλειψη λογοδοσίας. Όταν δεν υπάρχει πίεση ή έλεγχος από την αντιπολίτευση, η άσκηση της εξουσίας γίνεται χωρίς πραγματικό έλεγχο. Οι αποφάσεις λαμβάνονται περισσότερο με γνώμονα προσωπικά, πελατειακά ή κομματικά συμφέροντα, παρά με βάση τις ανάγκες των πολιτών.

Υπάρχει μικρό ενδιαφέρον για στρατηγικό σχεδιασμό, γιατί δεν υπάρχει πίεση για καινοτόμες ή μακροπρόθεσμες λύσεις σε τοπικά προβλήματα , ενεργειακή φτώχεια, μετανάστευση νέων, ανεργία, ερημοποίηση της περιοχής.

Οι πολίτες πια δεν συμμετέχουν ενεργά στα κοινά. Αποστρατεύτηκαν. Δεν ψηφίζουν, δεν συμμετέχουν σε συλλόγους, δεν αντιδρούν όταν θίγονται δικαιώματά τους. Πρόκειται για κοινωνική και πολιτική απάθεια ή απογοήτευση.

Υπάρχει αποδοχή ή υποταγή σε εξουσιαστικούς μηχανισμούς ή τοπικές "αυθεντίες", χωρίς κριτική ή διάθεση αντίστασης. Μπορεί να οφείλεται σε φόβο, εξάρτηση, ή απλή συνήθεια. Είναι όμως μια πραγματικότητα ορατή. Δείτε τα εμβληματικά έργα που χρειάζεται η περιοχή μας παρόλο που πέρασαν 20 χρόνια βρίσκονται ακόμα στο προστάδιο ή το στάδιο της μελέτης. Θέλουμε ακόμα πολλά τέρμινα μέχρι να χρηματοδοτηθούν και ακόμα περισσότερα να υλοποιηθούν. Και αναφέρω μερικά όπως ο κάθετος άξονας, ο δρόμος Φλώρινα-Βίγλα-Πρέσπα, το σιδηροδρομικό δίκτυο που είναι σχεδιασμένο  από το 1894, το χάλι της υγείας μας, η σιδηροδρομική σύνδεση  της ΒΙΠΕ, τα αρδευτικά.

Αντιλαμβανόμαστε ότι οι συμπολίτες μας είναι απαθείς ή παραιτήθηκαν από κάθε διεκδίκηση, γιατί ίσως κουράστηκαν από χρόνια απογοητεύσεων και  να νιώθουν ότι τίποτα δεν αλλάζει, ό,τι κι αν κάνουν. Πως δεν έχει κανένα νόημα στο να συμμετέχουν ή να διαμαρτυρηθούν γιατί όλοι «είναι το ίδιο».

Απέναντι σε αυτήν την εδραιωμένη πεποίθηση υπάρχει λύση;  Ασφαλώς. Η ανατροπή αυτής της αδράνειας όμως δεν γίνεται από πάνω προς τα κάτω, αλλά ξεκινάει από τους ίδιους τους πολίτες.  

Μέσα από συλλογικότητες & πρωτοβουλίες πολιτών, μέσα από την αυτοοργάνωση των ενεργών πολιτών. Τα παραδείγματα πολλά. Χρειάζεται κριτική φωνή και πίεση μέσα από δημόσια παρουσία.  

Όταν οι πολίτες παρακολουθούν και απαιτούν, αλλάζει και η στάση των τοπικών αρχών. Δεν περιορίζονται σε αναρτήσεις με ογκώδες φωτογραφικό υλικό και σκαστά χαμόγελα αλλά δίνουν περιεχόμενο στην πολιτική και τον ρόλο τους που δεν είναι άλλος από την λύση των προβλημάτων των πολιτών και την προκοπή του τόπου.

 

 Μπάμπης Θ. Τριανταφυλλίδης